Ghostlighting, czyli cichy wróg w relacjach – symptomy, skutki, rozwiązania

Co to jest ghostlighting?

Ghostlighting to termin, który nie jest powszechnie rozpoznawany ani uznawany w literaturze psychologicznej. Mógłby być postrzegany jako połączenie dwóch innych, bardziej znanych zjawisk: ghostingu i gaslightingu.

1. Ghosting polega na nagłym zaprzestaniu wszelkiego rodzaju komunikacji z kimś, zwykle w kontekście relacji międzyludzkich, bez wyjaśnienia czy ostrzeżenia. Osoba, która “ghostuje”, unika kontaktów, nie odpowiada na wiadomości czy połączenia telefoniczne, dając wrażenie, jakby “zniknęła”.
2. Gaslighting to forma manipulacji psychologicznej, w której sprawca próbuje sprawić, żeby ofiara wątpiła w swoje postrzeganie rzeczywistości, pamięć lub zdrowie psychiczne. Jest to sposób na zdobycie kontroli i władzy nad ofiarą.

Zatem, gdyby ghostlighting istniał jako termin, mógłby być postrzegany jako hybryda tych dwóch zachowań. Może to oznaczać sytuację, w której ktoś jednocześnie unika kontaktu z drugą osobą (ghosting), a jednocześnie manipuluje nią w taki sposób, aby ta osoba wątpiła w swoje doświadczenia lub emocje (gaslighting). Jednakże, warto podkreślić, że termin ten nie jest uznawany w głównym nurcie psychologii, a jego definicja może być zmienna w zależności od kontekstu.

Jak rozpoznać ghostlighting?

Rozpoznanie ghostlightingu może być trudne, ponieważ jest to zjawisko, które nie jest powszechnie uznawane ani dokładnie zdefiniowane w literaturze psychologicznej. Jednak, jeśli przyjmiemy, że ghostlighting łączy w sobie aspekty ghostingu (nagle przestając komunikować się z kimś bez wyjaśnienia) i gaslightingu (manipulując ofiarą, aby ta zwątpiła w swoje doświadczenia lub percepcję), to pewne objawy mogą być zauważalne:

• Nieoczekiwane zerwanie komunikacji – osoba, która wcześniej była zaangażowana w relację, nagle przestaje odpowiadać na wiadomości, unika kontaktu i nie wyjaśnia swojego zachowania.
• Wątpliwości co do własnych doświadczeń – możesz zacząć wątpić w swoje wspomnienia lub doświadczenia związane z tą osobą, zwłaszcza jeśli sugeruje ona, że pamiętasz rzeczy nieprawidłowo lub przeinaczasz fakty.
• Poczucie izolacji i samotności – możesz czuć się opuszczony lub odizolowany, szczególnie jeśli wcześniej polegałeś na tej osobie pod względem emocjonalnym lub społecznym.
• Zmiana w samoocenie – może pojawić się obniżona samoocena lub poczucie bezwartościowości, wynikające z uczucia odrzucenia i dezorientacji.
• Zdezorientowanie i konfuzja – możesz czuć się zdezorientowany co do statusu swojej relacji z tą osobą, niepewny, co się właściwie dzieje i dlaczego.
• Stres i napięcie – możesz doświadczać zwiększonego stresu i napięcia, próbując zrozumieć, co się dzieje, i jak powinieneś zareagować.

Ważne jest, aby pamiętać, że każda sytuacja jest inna i to, co może być uznawane za ghostlighting w jednym kontekście, może nie mieścić się w tej definicji w innym. W przypadku doświadczania takich trudności, pomocny może okazać się kontakt z profesjonalistą, takim jak terapeuta czy psycholog.

Dlaczego ktoś stosuje ghostlighting?

Ghostlighting, choć nie jest formalnie uznany w literaturze psychologicznej, zakładałby połączenie elementów ghostingu (przestawanie komunikować się z kimś bez wyjaśnienia) i gaslightingu (manipulowanie ofiarą, aby ta zwątpiła w swoje doświadczenia lub percepcję). 

Przyczyny, dla których ktoś mógłby stosować takie zachowania, mogą być zróżnicowane i złożone:

• Unikanie konfrontacji – osoba stosująca ghostlighting może unikać bezpośredniej konfrontacji lub trudnych rozmów, co jest często charakterystyczne dla ghostingu.
• Potrzeba kontroli – podobnie jak w przypadku gaslightingu, ghostlighting może być używany jako sposób na wywieranie kontroli nad drugą osobą, manipulując jej percepcją rzeczywistości.
• Brak umiejętności radzenia sobie z konfliktem – niektóre osoby mogą nie mieć zdrowych umiejętności radzenia sobie z konfliktem i stosują ghostlighting jako strategię unikania lub rozwiązania problemów w relacjach.
• Niska samoocena – osoby o niskiej samoocenie mogą używać manipulacji, aby poczuć się silniejsze lub bardziej kontrolujące w relacji.
• Niski poziom inteligencji emocjonalnej – brak dojrzałości emocjonalnej może prowadzić do unikania odpowiedzialności za swoje działania i emocje, co może objawiać się w postaci ghostlightingu.
• Nauka zachowań – niektóre osoby mogą nauczyć się takich zachowań poprzez obserwację i naśladownictwo wzorców z ich własnych doświadczeń rodzinnych lub poprzednich relacji.
• Osobowości manipulacyjne lub narcystyczne – osoby o cechach manipulacyjnych lub narcystycznych mogą stosować ghostlighting jako sposób na utrzymanie władzy i kontroli w relacji.
• Unikanie odpowiedzialności – stosując ghostlighting, osoba może próbować uniknąć odpowiedzialności za swoje działania lub za szkody wyrządzone w relacji.
• Brak umiejętności komunikacyjnych – niektóre osoby mogą nie mieć umiejętności lub narzędzi do skutecznej komunikacji, zwłaszcza w sytuacjach konfliktowych lub emocjonalnie naładowanych.

Ważne jest, aby pamiętać, że takie zachowania są szkodliwe i mogą mieć negatywny wpływ na osobę, która jest ich ofiarą. Jeśli ktoś doświadcza ghostlightingu, zaleca się poszukiwanie wsparcia, np. od terapeuty, który może pomóc zrozumieć sytuację i opracować strategie radzenia sobie z tego rodzaju zachowaniami.

Jak radzić sobie z ghostlightingiem?

Radzenie sobie z ghostlightingiem, rozumianym jako połączenie ghostingu i gaslightingu, wymaga konfrontacji z wyzwaniami zarówno emocjonalnymi, jak i komunikacyjnymi. Oto kilka strategii, które mogą pomóc w radzeniu sobie z takimi sytuacjami:

• Uznanie i akceptacja sytuacji – pierwszym krokiem jest uświadomienie sobie, że to, co doświadczasz, jest formą manipulacji i nie jest to normalny ani zdrowy sposób komunikacji w relacjach.
• Budowanie sieci wsparcia – znajdź wsparcie wśród przyjaciół, rodziny lub grup wsparcia, gdzie możesz dzielić się swoimi doświadczeniami i uczuciami. Często dzielenie się problemem z innymi może pomóc w jego zrozumieniu i przetworzeniu.
• Konsultacje z profesjonalistami – rozważ skorzystanie z pomocy psychologa lub terapeuty, który może pomóc Ci zrozumieć sytuację i nauczyć Cię, jak radzić sobie ze skutkami manipulacji.
• Ochrona granic osobistych – naucz się ustanawiać i bronić swoich granic. Jest to szczególnie ważne, gdy masz do czynienia z osobą, która manipuluje twoimi emocjami.
• Dokumentowanie interakcji – w niektórych przypadkach może być pomocne prowadzenie dziennika lub notatek dotyczących interakcji z osobą stosującą ghostlighting. Może to pomóc w zachowaniu jasności co do tego, co się naprawdę dzieje.
• Samowiedza i samoopieka – poświęć czas na rozumienie swoich emocji i potrzeb. Praktykowanie samoopieki może pomóc w budowaniu odporności emocjonalnej.
• Edukacja i świadomość – zdobądź wiedzę na temat manipulacji i sposobów radzenia sobie z nią. Im więcej wiesz, tym lepiej będziesz przygotowany do stawienia czoła takim zachowaniom.
• Unikanie izolacji – unikaj izolowania się. Utrzymywanie kontaktów społecznych i aktywności zewnętrznych może pomóc w zachowaniu perspektywy i równowagi emocjonalnej.
• Stawienie czoła problemowi – w niektórych sytuacjach może być konieczne bezpośrednie stawienie czoła osobie stosującej ghostlighting, choć powinno to być robione rozważnie i w bezpieczny sposób.
• Planowanie przyszłości – rozważ, co jest najlepsze dla Twojego zdrowia emocjonalnego i długoterminowego dobrostanu. Czasami może to oznaczać konieczność zakończenia relacji lub znalezienia nowych form wsparcia.

Pamiętaj, że każda sytuacja jest unikalna, a te strategie mogą wymagać dostosowania do Twoich indywidualnych okoliczności. Kluczowe jest, aby pamiętać, że masz prawo do szacunku i zdrowych relacji.

Jakie są długoterminowe konsekwencje dla ofiar ghostlightingu?

Choć ghostlighting jako specyficzne pojęcie nie jest szeroko rozpoznane w literaturze psychologicznej, jego długoterminowe konsekwencje mogą być postrzegane przez pryzmat skutków ghostingu i gaslightingu. Jeśli ghostlighting łączyłby elementy obu tych zjawisk, jego potencjalne długoterminowe konsekwencje dla ofiar mogłyby obejmować:

• Problemy z zaufaniem – osoby, które doświadczyły ghostlightingu, mogą mieć trudności z budowaniem i utrzymaniem zaufania w przyszłych relacjach, zarówno romantycznych, jak i przyjacielskich.
• Obniżenie samooceny i samopoczucia – długotrwałe doświadczenie manipulacji i odrzucenia może prowadzić do obniżenia samooceny i ogólnego samopoczucia.
• Zaburzenia lękowe i depresyjne – długotrwała ekspozycja na manipulację i odrzucenie może przyczynić się do rozwoju zaburzeń lękowych i depresji.
• Problemy z identyfikacją i wyrażaniem emocji – ofiary mogą mieć trudności z rozpoznawaniem i wyrażaniem własnych uczuć, co jest często wynikiem manipulacji i kwestionowania ich percepcji przez inną osobę.
• Zaburzenia w postrzeganiu rzeczywistości – ciągłe kwestionowanie rzeczywistości może prowadzić do problemów z odróżnianiem tego, co jest realne, od tego, co nie jest.
• Trudności w komunikacji i utrzymywaniu relacji – doświadczenie ghostlightingu może wpłynąć na zdolność do komunikacji i utrzymywania zdrowych relacji interpersonalnych.
• Nadmierna czułość na krytykę – ofiary mogą stać się nadmiernie wrażliwe na krytykę lub negatywne uwagi, ponieważ mogą odczuwać je jako kolejną formę manipulacji lub odrzucenia.
• Zaburzenia w zakresie samoidentyfikacji – długotrwałe doświadczenie manipulacji może zakłócić proces kształtowania się tożsamości i samowiedzy.
• Poczucie bezsilności i bezradności – ofiary mogą czuć się bezsilne i niezdolne do zmiany swojej sytuacji, co jest często wynikiem ciągłego odczuwania braku kontroli nad własnym życiem.
• Zaburzenia psychosomatyczne – stres i napięcie emocjonalne mogą prowadzić do problemów zdrowotnych o charakterze psychosomatycznym, takich jak bóle głowy, zaburzenia snu, problemy z trawieniem.

Jeżeli ktoś doświadcza skutków ghostlightingu lub podobnych zachowań, ważne jest, aby szukał wsparcia u profesjonalistów, takich jak terapeuci czy psycholodzy, którzy mogą pomóc w zrozumieniu sytuacji i opracowaniu strategii radzenia sobie z jej skutkami.

Psychoterapia w pomocy ofiarom ghostlightingu

Psychoterapia może być niezwykle skuteczna w pomaganiu ofiarom ghostlightingu, rozumianego jako połączenie ghostingu (przerywanie kontaktu bez wyjaśnienia) i gaslightingu (manipulowanie ofiarą, aby ta zwątpiła w swoje doświadczenia lub percepcję). Kluczowe aspekty psychoterapii w tej sytuacji obejmują:

• Walidacja doświadczeń – terapeuta może pomóc ofiarom zrozumieć i zaakceptować swoje doświadczenia jako realne i ważne. To pomaga w walce z efektami gaslightingu, które często sprawiają, że ofiary wątpią w swoje uczucia i percepcje.
• Praca nad odbudową samooceny – osoby, które doświadczyły ghostlightingu, mogą mieć obniżoną samoocenę. Terapia może pomóc w odbudowie poczucia własnej wartości i samoakceptacji.
• Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z traumą – psychoterapia może wyposażyć ofiary w narzędzia i strategie radzenia sobie ze stresem i traumą wynikającą z doświadczeń manipulacji i odrzucenia.
• Wzmocnienie umiejętności komunikacyjnych – terapia może pomóc w rozwijaniu umiejętności komunikacyjnych, które są ważne w budowaniu zdrowych relacji i ustanawianiu granic.
• Rozwiązywanie problemów dotyczących zaufania – praca terapeutyczna może skupiać się na kwestiach zaufania, pomagając ofiarom zrozumieć i lepiej radzić sobie z problemami zaufania w przyszłych relacjach.
• Przeciwdziałanie izolacji – terapia może pomóc w przełamaniu cyklu izolacji, zachęcając do budowania i utrzymywania zdrowych relacji społecznych.
• Zrozumienie i przetwarzanie emocji – terapia oferuje bezpieczne miejsce do wyrażania i przetwarzania emocji, co jest kluczowe w odzyskiwaniu równowagi emocjonalnej po doświadczeniach manipulacyjnych.
• Praca nad uzdrowieniem traumy relacyjnej – terapeuta może pomóc w identyfikacji i leczeniu głębszych ran relacyjnych, które mogły zostać pogłębione przez doświadczenia ghostlightingu.
• Planowanie przyszłości – terapia może również skupiać się na planowaniu przyszłości i pomaganiu w podejmowaniu decyzji o tym, jak najlepiej chronić się przed dalszymi szkodliwymi relacjami.
• Wsparcie w budowaniu zdrowych relacji – terapia może pomóc w zrozumieniu, co stanowi zdrową relację, oraz w nauce umiejętności potrzebnych do budowania i utrzymywania takich relacji.

Ważne jest, aby wybrać terapeutę, który ma doświadczenie w pracy z osobami, które doświadczyły manipulacji i nadużyć emocjonalnych, ponieważ będzie to kluczowe dla skuteczności procesu leczenia.

Psychoterapia indywidualna Sopot (Trójmiasto)

Ghostlighting to złożona i szkodliwa forma manipulacji emocjonalnej. Rozpoznawanie tego zjawiska i jego skutków jest kluczowe dla zapewnienia odpowiedniego wsparcia i leczenia ofiar.

W Centrum Seksuologii i Psychoterapii w Sopocie pracuje zespół wykwalifikowanych psychoterapeutów, którzy pomogą w rozwiązywaniu problemów powstałych jako następstwo ghostlightingu. 

Umów się na wizytę telefonicznie 789 190 192 lub poprzez e-mail: rejestracja@centrumseksuologii.pl